Қозыбаев университетінің 85 жылдығын мерекелеу аясында ЖОО базасында Ш.Уалиханов атындағы Тарих және этнология институтының, Ә.Марғұлан атындағы Археология институты филиалдарының ашылуы өтті. Аталған ғылыми орталықтар Солтүстік Қазақстан тарихының ерекшелігін ескере отырып, іргелі және қолданбалы зерттеулерді әзірлеумен айналысатын болады; өңірдің білім және мәдениет мекемелеріне ғылыми-талдамалық және консультациялық қызметтер көрсетеді. ҚР-да Ә.Марғұлан атындағы Археология институтының 3 филиалы ашылды : Астанада, Ақтауда және Петропавлда.
Бұл еліміздің солтүстік өңірінде жүргізіліп жатқан ғылыми зерттеулердің саны мен сапасын едәуір арттыруға мүмкіндік береді: Қазақстан мен Ресейдің шекара аймағындағы фольклорлық және тарихи-топонимикалық материалдардың ерекшеліктерін жан-жақты зерделеу; орта ғасырлар мен қазіргі заман кезеңдеріндегі, әсіресе Ресей империясының отаршылдық саясаты, жоңғарлардың басып кіруіне қарсы күрес, ұлт-азаттық көтерілістер, саяси қуғын-сүргін, көші-қон процестері және т. б.
Филиал ашу туралы шешім осы жылдың наурыз айында Петропавл қаласында өткен тарих мұғалімдерінің I Республикалық съезінде қабылданды.
«Филиал бірнеше бағыт бойынша жұмыс істейтін болады. Бір жағынан, бұл 1967 жылдан бері жұмыс істеп келе жатқан Солтүстік Қазақстан археологиялық экспедициясын жандандыру әрекеті: СҚО-да ауқымды зерттеулер жүргізу, жыл сайын студенттердің қатысуымен 6-7 экспедиция ұйымдастыру, Павлодар, Көкшетау, Қостанай қалаларынан әріптестерді тарту. Екіншіден, біз қазірдің өзінде кешенді пәнаралық негізде зерттеулер жүргізіп, ғылыми еңбектер шығарамыз. Сондай-ақ, ескерткіштерді паспорттауға үлкен назар аударамыз, өйткені олардың көп бөлігі жойылады. Сондықтан негізгі міндеттердің бірі- аудандар бойынша анықтайтын ескерткіштер және ақпаратты СҚО тарихи-мәдени мұрасын қорғау және пайдалану орталығына беру. Әрбір аудан әкімдігі мен ауылдық округте олардың аумағында қандай нысандар бар екенін біліп, оларды сақтап қалу үшін қажет», - деп атап өтті Алматы.қ Ә.Марғұлан атындағы Археология институты директорының ғылыми жұмыс жөніндегі орынбасары Талғат Мамиров.
Сондай-ақ, осы күні жаңа оқу-зертханалық корпуста еліміздің көрнекті тарихшылары, археологтары, жоғары оқу орындарының өкілдері бас қосқан «Солтүстік Қазақстан Тарих ағымында» атты алғашқы Қызылжар форумы өтті. СҚО археологиялық мұрасын сақтаудың өзекті мәселелеріне, Солтүстік Қазақстан мемлекеттік архивінің қорын өңірлік тарихты зерттеу көзі ретінде пайдалануға ерекше назар аударылды.
