Солтүстік Қазақстандағы Орта ғасырлар кезеңі әлі де аз зерттелген, өйткені археологиялық зерттеулер негізінен тас және қола ғасырларына қатысты болды. Сондықтан М. Қозыбаев атындағы СҚМУ ғалымдарының Солтүстік Қазақстан облысы Береке ауылының маңындағы Қызылоба жерінде Алтын Орда дәуірінің кесенелерін ашуы және кейінгі қазба жұмыстары көптеген тарихи сұрақтарға жауап берді. Атап айтқанда, табылған мазарлар, алтын әшекейлер, кірпіш қалау, тұрмыстық заттар және ирригациялық жүйелер Қазақстанның солтүстігінде отырықшы егіншіліктің, ежелгі адамдардың қалалық өмір салтының дамуын көрсетуі мүмкін. Бұрын бұл жерде тек көшпелі шаруашылықтар кең таралған деп есептелген.
Бұл туралы "Qyzyljar" телеарнасының алаңында өткен брифингте Ғылым және инновация жөніндегі проректор Ақмарал Ибраева айтты.
"Солтүстік Қазақстанда ортағасырлық қалалық сәулет ескерткішінің ашылуы Алтын Орда мен Қазақ хандығы дәуірінде Сарыарқа аумағында мемлекеттіліктің қалыптасуымен байланысты Қазақстан тарихының жаңа беттерін ашады. Еліміздің солтүстігіндегі осы кезеңдегі ескерткіштердің нашар зерттелуі, XIV-XVI ғғ. далалық Еуразия аумағындағы мәдени-тарихи және экономикалық үдерістердің толық ауқымды көрінісін қалпына келтіру қажеттілігі одан әрі ғылыми зерттеулердің өзектілігін көрсетеді", - деп атап өтті Ақмарал Ғосманқызы.
Қызылоба ескерткішіндегі қазба жұмыстары ПМПУ ғалымдарымен бірлесіп жүргізілетін болады. Сондай-ақ, табылған артефактілерді қалпына келтіру және мұрағаттау үшін Ресей мен Украинаның сарапшылары тартылады.
Тарихи-мәдени мұраны қорғау және пайдалану орталығының директоры Ракат Мамбеталинов жарты ғасыр ішінде Солтүстік Қазақстан археологиялық экспедициясы әлемдік ғылымды байыта алғанын хабарлады. Археологтардың белсенді ұжымы құрылды, олардың әрқайсысы Солтүстік Қазақстанның археологиялық ескерткіштерін: Ботай қонысын, Байқара қорғанын зерттеуге үлкен үлес қосты. Дәстүрлі түрде СҚАЭҚ негізгі құрамын М. Қозыбаев атындағы СҚМУ ғалымдары мен білім алушылары құрайды.
